Konsultanci KPCEN w Toruniu, dyrektorzy szkół woj. kujawsko-pomorskiego, przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego oraz doradcy metodyczni byli uczestnikami wyjazdu studyjnego do Finlandii. Celem wyprawy było poznanie systemu szkolnictwa tego kraju oraz przekonanie się na czym polega sukces fińskiej edukacji, ponieważ w międzynarodowych badaniach oceny umiejętności (PISA) fińscy uczniowie zajmują pierwsze miejsca. Organizatorami wyjazdu byli KPCEN w Toruniu i Unia Europejskich Federalistów. Kierowała przedsięwzięciem Marzenna Wierzbicka, konsultantka KPCEN w Toruniu.

Program wyjazdu obejmował wizyty na uniwersytecie oraz w szkołach podstawowej, średniej i przedszkolu w Tampere. W historycznej stolicy Finlandii – Turku, przyjęła nas szkoła specjalna. Poniżej znajdą Państwo kilka faktów na temat fińskiej edukacji oraz obserwacji czynionych podczas oglądania szkół i rozmów z dyrektorami i nauczycielami tamtejszych placówek.

• całkowicie bezpłatna
• etapy kształcenia: 1-6; 7-9
• studia uniwersyteckie (5 lat), politechniczne (4 lata)
• dzieci rozpoczynają naukę w wieku siedmiu lat
• skala ocen numerycznych jest od 4 do 10, gdzie 5 - oznacza wystarczający a 10 – doskonały (w systemie oceniania ważna jest informacja zwrotna oraz samoocena ucznia)

• duży prestiż zawodu w społeczeństwie
• na studia nauczycielskie przyjmowani są najlepsi kandydaci
• duża autonomia
• zaufanie dyrektorów
• współpracują ze sobą
• są dumni, że są nauczycielami

• traktowani indywidualnie
• uczeni planowania i samodzielności
• spokojni (na przerwach nie ma hałasu)
• wagarowanie, powtarzanie klasy należą do rzadkości
• wspomagani już od piątego roku życia w sytuacji zdiagnozowanego problemu rozwojowego, intelektualnego, innych…
• poświęcają mniej czasu na naukę w porównaniu z rówieśnikami z innych państw

• przestronne, jasne
• wielofunkcyjne pomieszczenia
• biblioteka – centrum życia szkoły
• w każdej sali jest sprzęt elektroniczny

1. Edukacja priorytetem dla działań rządowych (nawet wtedy, kiedy rząd się zmienia)
2. Skoncentrowanie systemu na równym dostępie do edukacji
3. Kompleksowości edukacji
4. Elastyczności systemu, wsparciu i budowaniu partnerstwa, odpowiedzialności
5. Koncentracja na indywidualnym wsparciu ucznia (nie ma rankingów szkół i systemów kontroli)
6. Dużym prestiżu zawodu nauczyciela

Warto przytoczyć słowa profesora wykładającego na Uniwersytecie w Tampere – Eero Ropo, z którym odbyło się spotkanie: Najważniejsze, żeby nauczyciel myślał o uczniu, nie o przedmiocie. Najważniejszy jest człowiek.

Kierownik edukacyjnego przedsięwzięcia – Marzenna Wierzbicka przekazała informację, że dyrektorzy bardzo wysoko ocenili merytoryczną i organizacyjną stronę wyjazdu studyjnego. Na spotkaniu podsumowującym dzielili się refleksjami i na gorąco deklarowali wprowadzenie niektórych zmian w swoich szkołach, np. wykorzystanie korytarzy, próba stworzenia pomieszczeń wielofunkcyjnych, zorganizowanie takiego pokoju nauczycielskiego, żeby nauczyciele mogli w nim pracować po ukończeniu godzin dydaktycznych, kamizelki dla nauczycieli dyżurujących podczas przerw i inne. Radością napawa fakt, że wiedza zdobyta podczas wyjazdu i obserwacje poczynione w szkołach, będą dla dyrektorów i pracowników jednostek samorządu terytorialnego inspiracją do wprowadzania zmian w polskich szkołach. Na uczestnikach duże wrażenie wywarli fińscy nauczyciele i ich spokojna praca skoncentrowana na uczniach.

Do kierownika wyjazdu dotarła informacja zwrotna z placówek wizytowanych przez nas, mówiąca o tym, że fińscy dyrektorzy i nauczyciele z przyjemnością gościli nas – grupę z Polski i cieszą się, że mogli udzielić informacji na wiele poruszanych przez nas tematów, dla nich również bardzo ciekawych.

oprac. Danuta Potręć